Euskara Europa mendebaldeko hizkuntzarik zaharrena da, hizkuntza indoeuroparraren aurrekoa. Oraindik zehaztugabea daude euskararen sustraiak nondik norakoak diren, baina, esaten da, lotura handia dagoela, euskara, Ibero, Berebere eta Kaukaso hizkuntzen artean.
Antzina euskararen erabilera Ebrotik Garo-ararte hedatzen zen eta mendebaldeko Pirinioetatik Katalunia-arte, baina pixkanaka erabilera hau murrizten joan zen herri indoeuroparren inbasioaren ondorioz (zeltak, erromatarrak, …)
XIX. mendetik ona euskarak eremuaren erdia galdu du. Toponimiek eskaintzen dizkigute euskararen aztarna ugari, ( ibaien izenak, mendiak, auzoak, etxeak, …) askotariko horiek erdi aroaren aurretikoak izanik.
Nahiz eta historian zehar gorabeherak jasan, gure hizkuntzak euskal herrian bizirik jarraitzen du.
1979tik erdararekin betara, euskal herriko autonomi erkidegoan hizkuntza koofiziala da, eta 1982tik, Nafarroako zati batetakoa.
Ipar euskal herrian, oraindik ez da lortu hizkuntza den moduan ezagutzea, Frantziako administrazioa dela eta .
